امروزه شاهد مشکلات و بیماری های مختلفی در دنیا هستیم که ناشی از مصرف مواد شیمیایی و غیرطبیعی است. آدامس ها نیز به نوبه خود سهم بزرگی در این مقوله دارند چراکه مصرف این جویدنی کوچک و پرطرفدار روز به روز در حال افزایش است. متاسفانه آدامس های شناخته شده بسیاری در بازار وجود دارند که همگی از مواد پلاستیکی و غیر طبیعی ساخته شده اند. لذا بهترین راه برای کمک به حفظ سلامتی خود استفاده از محصولات طبیعی بجای شیمیایی است. در ادامه این مطلب با موم عسل و خواص آن، آدامس ساخته شده از موم به عنوان یک آدامس طبیعی سالم و خواص آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
1– موم عسل چیست؟
موم عسل، مومی طبیعی و خوراکی است که توسط زنبورهای عسل از تیره Apis تولید می شود. این موم توسط هشت غده تولیدکننده موم در بخش های شکمی زنبورهای کارگر تولید می‌شود، که پس از تولید آن را در کندو می ریزند. موم کاربردهای بسیار متعددی نسبت به سایر تولیدات زنبور عسل دارد. در دوران پیش از تاریخ از موم به عنوان اولین پلاستیک، ماده روان کننده و ضد آب، براق کننده چوب و چرم، برای ساخت شمع، در تهیه لوازم آرایشی و به عنوان ماده هنری در نقاشی های مومی استفاده های گسترده ای می شده است. همچنین موم دارای سمی ناچیزی مشابه با موم های گیاهی میباشد و استفاده از این ماده غذایی در اکثر کشورها و اتحادیه اروپا با شماره E E901 تأیید شده است.
موم یکی از فراورده‌های زنبورعسل است که برای مصرف آن دو نظریه متفاوت وجود دارد. عده ای بر این باورند که با مصرف خوراکی موم امکان دارد به سیستم گوارشی آسیب وارد شود. زیرا این موم در بدن انسان و هیچ موجود دیگری به غیر از کرم موم خوار که بعدا به شپره تبدیل می شود هضم نشده و بدون تجزیه شدن دفع میگردد. اما بعضی دیگر اعتقاد دارند که مصرف خوراکی موم برای قسمت‌های مختلف بدن مفید است. یعنی برخلاف نظریه پیشین، این ماده را برای درمان بیماری های گوارشی تجویز می کنند زیرا موم باعث می‌شود یک لایه پوششی روی زخم های سیستم گوارشی را پوشانده و از تماس اسیدهای معده با زخم ها جلوگیری کرده که در نتیجه آن سیستم دفاعی و ترمیمی بدن فرصت مناسب را برای بهبود و ترمیم هرچه سریعتر زخم ها می یابد. این اختلاف نظرها سبب ایجاد سردرگمی در افراد برای مصرف خوراکی موم شده است. با همه این احوال خواص این ماده بر کسی پوشیده نیست.
2- خواص موم عسل
موم عسل علاوه بر مصرف خوراکی که دارد در زمینه های مختلف دیگری نیز استفاده می‌شود. امروزه آگاهی یافتن از خاصیت این ماده ارزشمند و همچنین بکارگیری آن در صنایع و زمینه های مختلف بیش از پیش شده است. در ادامه به تعدادی از این موارد اشاره خواهد شد.
از جمله کاربردهای موم عسل میتوان موارد زیر را بیان کرد:
1-2 موم در رایحه درمانی
زمان طولانی سوختن بدون دود موم، باعث شده این ماده به ماده مهمی در شمع های آروماتراپی تبدیل شود.
2-2 شمع های تهیه شده با موم
این شمع ها برای کمک به از بین بردن آلاینده های موجود در هوا، مانند باکتری ها، گرد و غبار، مواد آلرژی زا و بو مشهور هستند.
3-2 موم در محصولات زیبایی
مانند محصولات لب، مرطوب کننده ها و آرایش چشم. استفاده از موم در این محصولات باعث آبرسانی به پوست می‌شود، پوست را تسکین داده و آرام می کند.
4-2 تاثیر موم در زیبایی پوست
موم بدون ایجاد گرفتگی در منافذ پوست، به صورت یک مانع محافظتی مرطوب کننده و ماندگار عمل می کند که پوست را در برابر آلاینده های محیطی محافظت میکند. از طرفی دیگر موم دارای خاصیت لایه برداری است و به دلیل دارا بودن ویتامین های مختلف به کاهش علائم پیری، رفع لکه، چین و چروک ها و آسیب های پوستی، بازسازی و جوان سازی پوست کمک میکند. از دیگر خواص ارزشمند موم میتوان به استفاده از موم در ترکیب با روغن های حامل و کره، رفع یا کاهش اثرات ترک های پوستی ناشی از نوسان وزن و یا بارداری، قابل استفاده بر روی حساس ترین نوع پوست ها، درمان خارش، تحریک، تغذیه و نرمی مناطق خشک، ترک خوردگی و مرهم لب، طراوت و نرمی بخشی به پوست اشاره کرد. موم زنبور عسل با ترویج رشد پوست جدیدتر و کمک به لطافت، چهره را تازه جلوه می دهد.
5-2 موم در محصولات مراقبتی مو
موم اگر در این گروه محصولات استفاده شود، جلوه زیبا و درخشندگی به مو می دهد لذا استفاده این ماده در محصولات مراقبتی مو ارزشمند است.
6-2 اثرات ضد التهابی و ضد ویروسی موم
این اثر در موم به جلوگیری از ورود باکتری های مضر به بدن از طریق پوست ترک خورده و شکسته (که این اثر به ویژه در آب و هوای خشک متداول است) کمک کرده و استفاده از آن را در فصول خشک تر سال ارزشمند می کند. موم زنبور عسل با ایجاد یک لایه محافظتی از پوست در برابر عوامل تحریک کننده خارجی، از جمله شرایط سخت و شدید آب و هوایی که می تواند باعث زبری و خشکی شود، پوست را مرطوب کرده تا درخشندگی و صافی طبیعی آن را بازیابد.
3- آدامس موم
همان گونه که گفتیم اختلاف نظرهای بسیاری در مورد مصرف موم به شکل خوراکی وجود دارد. با این حال تعداد زیادی از صاحب نظران معتقداند که از گذشته تا به امروز موم خوراکی به عنوان یک نوع آدامس طبیعی شناخته شده و این آدامس با سقز طبیعی که آدامس طبیعی برگرفته از شیره درخت بنه است، در رقابت سختی است. سقز در واقع، شیره درخت بنه یا پسته وحشی است که در فصل خزان بطور طبیعی یا به وسیله ایجاد شکافی صمغ را از تنه این درخت خارج می‌کنند و بدین شکل از آن در ساخت آدامس (آدامس طبیعی بن) استفاده می شود.
تفاوت‌های زیادی بین آدامس‌های شیمیایی و آدامس‌های طبیعی وجود دارد. آدامس‌های شیمیایی سرشار از انواع اسانس‌ها، قندها و مواد شیمیایی هستند که هیچ گونه خاصیتی برای بدن ندارد و از نظر ارزش غذایی نیز بی ارزش هستند، در حالی که آدامس طبیعی این ترکیبات مضر را نخواهد داشت و دارای خواص ارزنده ای نیز است.
تولید آدامس با صمغ سقز و غنی سازی آن با بره موم از جمله محصولات با ارزش استان کردستان است. آدامس طبیعی سقز با بره موم در کارخانه سقز سازی سیوان کردستان تولید گردید که محصول ارزشمند سقز از درختان بنه استان کردستان و عصاره بره موم از کارگاه عسل ملکه کردستان برای تولید این محصول ارزشمند تامین گردید. این محصول دارای خواص بی شماری است که در ادامه به توضیح برخی از این خواص خواهیم پرداخت.
4- بره موم و خواص آن
بره موم یکی از فراورده های مهم و ارزشمند زنبور عسل است که دارای پیشینه طولانی مدتی در حدود 300 سال دارد. بره موم در واقع یک ترکیب رزینی است که برای تهیه آن، زنبورهای کارگر شیره‌ها، صمغ‌ها و سایر ترشحات جوانه‌ها و قسمت‌های دیگر گیاهانی مانند غان، سپیدار، بلوط، کاج‌ها، بید و سایر گیاهان را جمع‌آوری کرده و پس از آن، صمغ حاصل جویده شده و آنزیم‌های بزاقی خود را به آن اضافه می‌کنند.
تحقیقات متعدد نشان می دهد که بره موم خاصیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی دارد که این خاصیت باعث افزایش ایمنی زایی بدن می شود. این فقط یکی از صدها خاصیت بره موم است. محققان در بررسی های خود دریافته اند که بره موم دارای خوص ارزشمند دیگری نیز می باشد. از جمله:
- خاصیت آنتی اکسیدانی
- قارچ کشی
- ضد انواع باکتری های گرم مثبت و منفی/باکتری های هوازی و بی هوازی
- انتی بیوتیک علیه باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها
- ضد سرطان
- فعالیت های ضد التهابی
- آنتی دیابت
- جلوگیری از پوسیدگی دندان
- درمان مشکلات پوستی مانند زخم ها، آکنه و تبخال های ساده
- اثر ضد باکتریایی علیه بیماری های عفونت روده ای، زخم معده ناشی از هلیکوباکتر، زخم های عفونی، ذات الریه و عفونت های چرکی
- جلوگیری از رشد و تکثیر و ویروس ها ازجمله آنفولانزا و…..
- مورد استفاده در داروسازی و تهیه لوازم آرایشی
حتما این نکته را به خاطر داشته باشید که نگهداری این ماده پر خاصیت منجر به کاهش خاصیت بیولوژیکی آن می‌شود.
5- خواص آدامس موم
موم عسل به تنهایی یک منبع غنی و مغذی به شمار می آید و علاوه بر آن به دلیل خواص و کاربردهای بی شمارش در زمینه های مختلفی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. تولید آدامس موم یکی از محصولات با ارزش تهیه شده از این ماده است. در ادامه این مطلب میخواهیم بدانیم آدامس موم، چه خواصی دارد و چرا بهتر است به جای آدامس های شیمیایی، از آدامس طبیعی ساخته شده با موم استفاده کنیم.
1-5 کمک به دستگاه گوارش و هضم غذا
بارزترین ویژگی آدامس جدا از نوع آن، کمک به هضم غذا است. افرادی که اسید معده آن ها به مقدار کم یا بیشتر از حد معمول خود ترشح می شود یا در افراد مبتلا به سوء هاضمه جویدن آدامس در معده آن ها یک نیاز کاذب ایجاد کرده و بدین وسیله باعث می شود که عملکرد معده آن ها بهبود یابد. به همین دلیل است که اغلب بعد از خوردن غذاهای سنگین میل به جویدن آدامس برای کمک به هضم غذا بیشتر است. آدامس موم علاوه بر کمک به هضم غذا میتواند در درمان مشکلات گوارشی نیز موثر باشد.
2-5 حفظ سلامت دهان و دندان
جویدن آدامس موم در درمان مشکلات لثه بسیار موثر است. به عنوان مثال جویدن منظم موم میتواند باعث کاهش التهاب لثه ها شود. اگر در تولید آدامس موم از بره موم نیز استفاده شود، خواص آن در بهبود مشکل التهاب لثه ها چندین برابر خواهد شد.
جویدن آدامس‌های شیمیایی به دلیل استفاده از پایه پلاستیکی، قند و اسانس های مضر در ترکیبات آن ها احتمال آسیب رساندن و ایجاد پوسیدگی دندان را افزایش می دهند. اما آدامس های موم به 2 دلیل به سلامتی دندان ها کمک می کند: 1- ماهیت چسبنده موم، باعث می شود به آلودگی ها و هر آنچه که بین یا روی دندان ها باشد چسبیده و دندان را پاک کند.2- آدامس موم با ایجاد پوششی بر روی دندان از تجمع آلودگی روی دندان و در نتیجه پوسیدگی آن جلوگیری کرده و بدین وسیله باعث افزایش سلامتی و طول عمر دندان ها می‌شود.
3-5 کمک به تنفس
بررسی ها نشان داده است که مصرف آدامس موم برای پاکسازی راه‌های تنفسی، بهبود سینوزیت، تنگی نفس و همچنین زکام توصیه می شود زیرا جویدن این ماده باعث تسریع دوره درمان و کاهش دردهای سینوزیتی خواهد شد.
4-5 درمان کبد چرب
یکی دیگر از ویژگی های مفید آدامس موم خاصیت آنتی اکسیدانی آن است که این خاصیت مانع از تجمع چربی در کبد و در نتیجه بیماری کبد چرب می‌شود. جویدن آدامس موم به عنوان یکی از روش های درمان طبیعی کبد چرب یا پایین آوردن درجه سختی این بیماری، مورد استفاده قرار میگیرد. در نهایت اضافه کردن بره موم به این ماده فوق العاده می تواند عملکرد آن را در بهبود کبد چرب به طور چشمگیری افزایش دهد.
5-5 افزایش تمرکز و بهبود حافظه
همانطور که پیش تر اشاره شد آدامس موم دارای آنتی اکسیدان است. جویدن آدامس باعث کاهش استرس و درنتیجه آرامش خاطر و به دنبال آن افزایش تمرکز می‌شود.
عسل باعث جلوگیری از آسیب رسیدن و از دست دادن سلول های مغزی می‌شود. در سال 2011 مطالعاتی در منوپوز منتشر شد که نشان داد مصرف روزانه عسل میتواند حافظه زنان پس از یائسگی را تقویت کند. در این آزمایش پس از چهار ماه مصرف ۲۰ گرم عسل در روز توسط زنان این احتمال را داد که آنان حافظه بلندمدت تری نسبت به همتایان خود داشته باشند. از طرف دیگر مغز انسان برای فکر کردن و توانایی تصمیم گیری به کلسیم نیاز دارد، مصرف عسل جذب کلسیم توسط بدن را تسهیل کرده، و بدین صورت به سلامت مغز کمک می کند.
در نهایت هنگام خرید آدامس موم باید این نکته را مد نظر قرار دهید که از موم مصنوعی در آن استفاده نشده باشد.