آدامس سقز
واژه های آدامس سقز، آدامس طبیعی، آدامس کوهی، آدامس درختی، آدامس گیاهی، آدامس تربانتین، آدامس کردی و … برای آدامس حاصل از سقز طبیعی رایج هستند. درواقع آدامس سقز، اصطلاح عامیانه تر و رایج آدامس طبیعی در بین مردم است. منظور از آدامس سقز، آدامسی است که از شیره سقز یا صمغ درخت بَن تهیه شده است. استفاده انسان از صمغ ارزشمند درخت سقز، تاریخچه بسیار دور و درازی دارد. شیره سقز به دلیل خواص باارزش دارویی و درمانی، از دیرباز مورد توجه بوده و در زمینه های متعدد، کاربردی شده است. بر همین اساس از گذشته بسیاری از افراد با جویدنی سقز آشنایی دارند.
البته در گذشته سقز طبیعی را بصورت سنتی و به همان شکل اولیه (تلخ) یا پخته شده مصرف میکردند. در حال حاضر نیز شاهد فروش و عرضه سقز طبیعی به صورت فله به همان شیوه قدیمی هستیم. در روش سنتی بدون انجام مراحل بهداشتی و آزمایشگاهی، سقز به صورت فله ای در نایلون های شفاف غیریکسان عرضه می گردد. در عرضه سنتی سقز، چون هیچ بسته بندی وجود ندارد، محصول فاقد نشان استاندارد و تاییدیه بهداشتی است.
اما با پیشرفت تکنولوژی، در شرایط فعلی امکان تولید آدامس از سقز وجود دارد. به طوری که هم بافت و خاصیت آن حفظ شود، هم موارد بهداشتی رعایت شود و هم خوش طعم تر و امروزی تر ارایه شود. در این حالت سقز پایه تحت شرایط بهداشتی در محیط کارخانه و تجهیزات آزمایشگاهی و تحت نظر متخصصان فرآوری می شود. در نتیجه راه مطمئن برای بهره مندی از سقز طبیعی، تهیه آن در قالب آدامس سقز یا آدامس طبیعی از برندهای معتبر است.
سقز طبیعی
درخت پسته کوهی با نام علمی پیستاسیا آتلانتیکا (Pistacia atlantica) گونه ای از درختان پسته و یکی از باارزش ترین گونه های گیاهی است. که از دیرباز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. قسمت های مختلف درخت بنه شامل شیره، میوه و دانه و … این درخت در زمینه های متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد. درخت پسته کوهی (درخت بنه | درخت بن | درخت ون | درخت ویژه ن) بیشتر در غرب کشور و در رشته کوه های زاگرس رویش دارد.
هنگام قطع یا زخمی شدن تنه درختان مختلف رزین (صمغ) چسبناک و غلیظی از آن ها تراوش می‌شود که این صمغ مانند یک بانداژ عمل میکند. رزین ترشح شده زخم درخت را می پوشاند و از درخت در برابر حشرات، انگل و سایر عوامل بیماری زا محافظت می کند. قرن هاست که از رزین ها به دلیل فواید و نقش موثری که در سلامتی دارد استفاده های متعدد می‌شود. همانند بسیاری از درختان، از درخت بنه نیز شیره ای سقز ترشح می‌شود که به سقز شهرت دارد. سقز در زمان ترشح از تنه درخت به رنگ سبز روشن بوده و غلیظ و چسبناک است.
شیره سقز از گذشته تا به امروز در زمینه های مختلف به کار گرفته شده و خواص آن بر همگان اثبات شده است. سقز دارای طبع گرم و خشک است. به طور کلی سقز تازه گرم و خشک و سقز خشک شده گرم و خیلی خشک است.
سقز ترشح شده ماده شگفت انگیزی است و به دلیل دارا بودن ارزش اقتصادی فراوان، جزء اقلام صادراتی با اهمیت از نظر ارز آوری برای کشور است. سقز طبیعی کاربردهای متعددی در زمینه های مختلف دارویی، درمانی، صنعتی و غذایی دارد. رایج ترین استفاده سقز طبیعی در تولید آدامس طبیعی یا همان آدامس سقز است. سقز علاوه بر شکل اولیه شیره مانند خود، در شکل های متنوع دیگری نیز یافت می‌شود. سقز را میتوان به صورت های تکه ای (قطعات محکم شده آدامس سقز خالص)، قرص، کپسول، آدامس جویدنی (مانند آدامس طبیعی بن) پودر قهوه با سقز و … یافت.
خواص سقز طبیعی
عصاره حاصل از درخت بنه (سقز) جزو مفیدترین گیاهان دارویی شناخته شده است. سقز طبیعی در صنایع غذایی و طب سنتی مورد استفاده های مختلفی قرار می گیرد. در ادامه مزیت های سقز طبیعی در زمینه های مختلف درمانی و دارویی، کاربردهای متنوع آن در صنعت، ذکر شده است. برخی از خواص سقز به شرح زیر است:
- ملین کننده، درمان کننده یبوست و موثر در درمان مشکلات معده
- توصیه شده توسط ابوعلی سینا برای درمان بیماری‌های گوارشی
- افزایش ترشح بزاق با جویدن سقز و کاهش اسید دهان
- از بین برنده بوی بد دهان
- جلوگیری از پوسیدگی دندان
- تسکین دردهای مفصلی و روماتیسمی
- کمک به درمان آسم برونشیت
- آنتی بیوتیک گیاهی، ضد باکتری های ایجاد کننده زخم معده و اثنی عشر
- بهبود ورم، ترک های پوستی و خارش بدن با ترکیب سقز و روغن زیتون
- هاضم غذا و اشتهاآور
- دفع سنگ کلیه با مصرف شیره خام سقز به صورت ناشتا
- رفع خشکی دهان
- پودر سقز برای نرم کردن سینه و تسکین دردهای ریوی
- کمک به التیام زخم ها با مالیدن شیره سقز بر روی زخم
- ترکیب سقز با عسل و عصاره آلوئه‌ورا در کمک به التیام زخم‌های دیابتی
- استفاده از سقز به صورت بخار پز برای تقویت چشم ها
- دارای خاصیت قورت دادن و بلعیدن
- التیام و تقویت لثه
- از بین برنده باکتری های هلیکو و پیلوری (عامل زخم معده)
- کاهش بیماری های قلبی
- افزایش سلامت دهانی
- کاهش نشانه های IBD (التهاب روده)
- کمک به بهبود بیماری کرون
- مبارزه با سرطان
- جلوگیری از گلوکوم
- درمان عفونت ها و محافظت از کبد
- کمک به حفظ سرزندگی سلول ها
- مبارزه با میکروب ها
- کاهش التهاب
کاربرد صنعتی سقز طبیعی
سقز طبیعی علاوه بر خواص دارویی و درمانی، در صنایع مختلفی همچون عطرسازی و داروسازی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. شیره سقز از دو ماده روغن تربانتین و کلوفان تشکیل شده است. تربانتین را میتوان برای تولید سم دفع آفات و علفکش، جهت معطر کردن صابون، پاک کنندها و همچنین تولید واکس به کار گرفت. کلوفان نیز به عنوان حجیم کننده و پرکننده در ساخت آهار کاغذ، در صنایع رنگ، چسب کاغذ، نرم کننده های پلاستیک. موم های صنعتی و همچنین تولید آدامس استفاده می گردد.
علاوه بر این از مشتقات کلوفان نیز در تهیه روغن‌های معدنی، مرکب چاپ روزنامه‌ها، محلول‌های چسبی، روغن کابل، مایع جوشکاری. کف پوش، تهیه رزینات فلزی، صنایع کاغذهای اختصاصی، رنگ‌های سرامیکی و … استفاده میگردد.
کندر
کُندُر(Olibanum) از درختان تیره Boswellia (خانوادهBurseraceae) است. در زبان عربی به کندر“صمغ معنوی” گفته می شود. کندر در ابتدا از طریق ایجاد برش هایی در تنه درخت به شکل مایع مانند شیر تراوش میکند. سپس در اثر قرار گرفتن در معرض هوا سفت می شود. میتوان عصاره کندر را به عنوان آدامس هم استفاده کرد. که البته در این حالت خام مزه تلخی دارد. کندر را میتوان در اندازه و رنگ های متفاوتی در بازار یافت که کندر سفید رنگ از دیگر انواع آن بهتر است. اگر کندر را بجوشانید به ماده ای به نام سقز تبدیل می شود که مانند آدامس حالت ارتجاعی دارد. با این تفاوت که اگر سقز را قورت دهید در معده شما هضم می‌شود.
کندر نیز همانند سقز دارای خواص بیشماری است از جمله: استحکام لثه، رفع بد بویی دهان، تقویت حافظه، افزایش ضریب هوشی، کاهش خطر ابتلا به آلزایمر، دارای خواص ضد عفونی کنندگی، گندزدایی و ضد میکروبی، کنترل سلول های سزطانی و …. .
تفاوت سقز و کندر
در مطالب مختلف بیشتر درباره شباهت های سقز و کندر صحبت شده است. این درحالی است که این دو کاملا متفاوت از هم می باشند. سقز و کندر هر دو خودرو هستند و به شکل صمغ یا شیره طبیعی از درخت ترشح می‌شوند. لذا افراد بسیاری از تفاوت سقز با کندر آگاه نبوده و حتی گاهی اوقات این دو ماده را یکسان فرض می کنند. یکی دیگر از دلایل اشتباه شدن سقز و کندر این است که در اکثر شهرهای ایران به درختی که کندر از آن به دست می‌آید نیز بَنه می گویند که این امر کاملا غلط است. اصطلاح درست بنه مربوط به درخت سقز است.
سقز و کندر کاملا باهم متفاوت بوده و هریک دارای خواص مختص به خود است. سقز و کندر زمینه های مختلفی همچون: نوع درخت، نوع شیره، قابلیت فرآوری، رنگ ظاهری، منطقه رویش و خواص سلامتی باهم متفاوت هستند. در مقاله تفاوت کندر و سقز طبیعی به بیان این موضوع به طور کامل پرداخته شده است.
آدامس طبیعی
آدامس ها را بسته به پایه (گام بیس) تشکیل دهنده آن، به طور کلی در دو دسته آدامس های طبیعی و آدامس صنعتی (شیمیایی) طبقه بندی می کنند. بیشتر برندهای آدامس عرضه شده در بازار در دسته آدامس های صنعتی قرار دارند. آدامس های صنعتی بر خلاف آدامس های طبیعی هیچ خاصیت دارویی و درمانی نداشته و صرفا برای سرگرمی جویده می شوند. این درحالی است که آدامس های طبیعی علاوه بر دارا بودن تمام مزیت های آدامس های صنعتی دارای خواص ارزشمندی نیز هستند و مصرف آدامس های طبیعی برای سلامتی مفید است. در مقاله تفاوت آدامس طبیعی و صنعتی به بررسی کامل این دو دسته آدامس جویدنی پرداخته شده است.
البته این نکته نیز قابل ذکر است که برخی از آدامس های صنعتی با قابلیت های منحصر به فردی ساخته می شوند. آدامس های نیکوتین دار، آدامس های بیداری، آدامس های انرژی زا، آدامس های محرک، آدامس های لاغری و.. از جمله این آدامس ها هستند. در مقاله آدامس های عملکردی به بیان کامل انواع مختلف این دسته از آدامس ها پرداخته شده است. آدامس طبیعی محصول بدست آمده از شیره سقز طبیعی درختان بنه است. پایه آدامس بیشترین و مهمترین جزء تشکیل دهنده ادامس است. پایه آدامس در واقع همان بخشی است که به آدامس قابلیت جویدن میبخشد. در آدامس های طبیعی این بخش از صمغ درختان بدست می آید.
آدامس طبیعی در جهان
آدامس طبیعی در دنیا با عناوین مختلف ازجمله آدامس طبیعی (Natural Gum)، آدامس ارگانیک (Organic Gum) و آدامس بدون پلاستیک (Free Plastic Gum) شناخته می شود. برخی از برندهای متعدد آدامس طبیعی تولید شده در دنیا شامل Simply Gum، Pür Gum، Chicza، True Gum و… است. در ایران نیز مشابه با دنیا، فقط 2 برند شرکت به تولید آدامس طبیعی مشغول هستند. شرکت سقزسازی سیوان کردستان یکی از این شرکت هاست که به تولید آدامس طبیعی با برند بَن مبادرت مشغول است. برای آشنایی با هر یک از برندهای آدامس طبیعی تولید شده در جهان مطلب معرفی برترین آدامس های طبیعی جهان را مطالعه نمایید.
آدامس طبیعی بَن
آدامس طبیعی با نام برند بَن، محصولی است که منحصراً از درخت های بن (بنه، بنک، وَن، پسته وحشی) حاصل می گردد. فرایند تولید آدامس طبیعی بسیار دشوار است، اما به همان نسبت محصول نهایی بدست آمده دارای کیفیت، طعم، سلامت و اصالت بالایی است. مصرف آدامس طبیعی به جای آدامس های شیمیایی میتواند سلامت را برای شما به ارمغان آورد. آدامس طبیعی بن به دلیل بهره گیره گیری از صمغ سقز تمامی خواص مرتبط با شیره سقز طبیعی را دارد.
صمغ سقز کاملا یک صمغ خوراکی بوده که قابلیت قورت دادن و بلعیدن دارد. در واقع میتوان گفت اگر پس از جویدن سقز آن را قورت دهید میتوانید از خواص آن بیشتر بهره مند گردید. این امر درخصوص آدامس طبیعی بَن نیز صدق می کند چراکه این آدامس نیز کاملا بر پایه سقز طبیعی ساخته شده است. در این راستا پس از بررسی ها و آزمایشات متعدد، آدامس طبیعی بَن موفق به اخذ مجوز قورت دادن از سازمان غذا و داروی ایران گردیده و لذا میتوان این آدامس را کاملا جزو آدامس های خوراکی دانست. این مطلب همچنین در مقالات علمی بسیاری نیز آورده شده است. برای اطلاع بیشتر مطلب چرا میتوان آدامس طبیعی را قورت داد؟ را مطالعه نمایید.
لازم به ذکر است که این امر (خوردن آدامس) در خصوص آدامس های صنعتی صادق نمی باشد. چراکه بافت این دسته از آدامس ها به دلیل شیمیایی و پلاستیکی بودن در معده هصم نشده و ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد. اما قورت دادن و خوردن آدامس های طبیعی بلامانع است.
خواص آدامس طبیعی بَن
از جمله مزایا و ویژگی هایی که میتوان برای آدامس طبیعی بَن بر شمرد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سازگار بودن با سیستم گوارشی به دلیل بافت طبیعی آدامس
- تقویت کننده دستگاه گوارش
- دارای خواص پزشکی
- قابلیت قورت دادن به دلیل بافت طبیعی
- التیام و تقویت لثه
- حفظ عطر و طعم خاص سقز
- قابلیت جویدن منحصربفرد
- عدم چسبیدن به دندان و پرشدگی دندان ها
- عدم استفاده از هر گونه افزودنی های مضر شیمیایی و مصنوعی
- از بین برنده باکتری های هلیکو و پیلوری (عامل زخم معده)
درباره آدامس طبیعی بَن صفحه فروشگاه آدامس طبیعی بَن
مطالب مرتبط
- خواص سقز طبیعی یا بنیشت
- تشخیص سقز طبیعی از تقلبی
- تفاوت کندر و سقز طبیعی
- شناخت میوه درخت بنه
- آدامس طبیعی را قورت دهید
- تفاوت آدامس طبیعی و صنعتی
- برترین آدامس های طبیعی جهان
- آدامس های عملکردی یا فانکشنال
منابع
آدامس خیلی خوشمزه ایه